Wednesday, April 25, 2007

آزربایجان و تورکییه تورکجه‌سینده فعللرین شرطی حالی

باشقا ديللرده نئچه كلمه ايله ،توركجه‌ميزده ايسه ساده‌جه بير اك ايله ايفاده اولان، جومله‌نين شرطی حالی، نه ايسه قوزئی آزربايجان رسمی يازی ديلينده، توركييه توركييه‌سينده قوللانيلانلا بيرآز فرقلی‌دير. توركييه‌ده چوخو زامان، فعلللرده زامان اكی‌ندن سونرا آرا وئرمه‌دن -سه، -سا شرط كيپی اكلری قوللانيلير. حال بو كی، آزربايجاندا، بعضی يازارلارين توركييه لهجه‌سی‌نين ائتگی‌سی ايله يازی‌لاريندا اوستده‌ دئديگيميز قورالی پوزمالارينا باخماياراق، و ده بیر-ایکی زامانین دئدیکلریمه آیقیری اولمالارینی بير كنارا قويساق، بو قايدا يوخدور. يعنی بورادا شرطی كيپ اكی، فعلين ان سون اكی اولاراق گلر. بو، فعلين اوزانيلماسينا ندن اولور و گؤرونوم و آهنگ باخيميندان يازی‌نی بگنيلمز حالا گتيرير.

اؤرنه‌گين "گولمك" فعلی‌نين گئنيش زامانی شرطی، توركييه‌ده "گولرسه‌م، گولرسه‌ن، گولرسه، گولرسه‌ك، گولرسه‌نيز، گولرسه‌لر" يازيلسا دا آزربايجاندا بئله يازيلير "گولرم‌سه، گولرسن‌سه، گولرسه، گولريك‌سه، گولرسينيزسه، گولرلرسه".

» توركييه‌ده: فعل+زامان اكی+ شرط اكی+شخص اكی
» آزربايجان‌دا: فعل+زامان اكی+ شخص اكی+ شرط اكی

بير آيری اؤرنك اولاراق، "يازماق" فعلی‌نين "ميش‌لی" كئچكيش زامانی‌نين شرطی، توركييه‌ده "يازميش‌سام، يازميش‌سان، يازميش(تير)‌سا، يازميش‌ساق، يازميش‌سانيز،‌يازميش‌سالار"، آزربايجاندا ايسه "يازميشام‌سا، يازميش‌سان‌سا، يازميش(دير)‌سا، يازميشيق‌سا، يازميش‌سنينزسا، يازميش‌لارسا" يازيلير.

» توركييه‌ده: فعل+ميش+شرط اكی+شخص اكی
» آزربايجان‌دا: فعل+ميش+شخص اكی+شرط اكی

توركييه‌ده ايندی‌كی زامانی‌نين شرطی، "سؤيله‌مك" فعليندن، "سؤيلويورسام، سؤيلويورسان، سؤيلويورسا، سؤيلويورساق، سؤيلويورسانيز، سؤيلويورلارسا" يازيلير. آزربايجاندا ايسه "سؤيله‌ييرم‌سه، سؤيله‌ييرسن‌سه، سؤيله‌ييرسه، سؤيله‌ييريك‌سه، سؤيله‌ييرسينيزسه، سؤيله‌ييرلرسه" يازيلير.

» توركييه‌ده: فعل+زامان اكی+شرط اكی+ شخص اكی
» آزربايجان‌دا: فعل+زامان اكی+شخص اكی+شرط اكی

اوستده گؤردوگونوز كيمی، بو ايكی لهجه‌ده (آزربايجان‌دا رسمی ديلده يعنی)، شرط و شخص اكلری‌نين يئرلری دگيشير.

شخصن من يوخاری‌دا گتيرديگيم ندنلره گؤره توركييه‌نين طرزی‌نی قبول ائدیرم و ائله بونا گؤره يازاندا اونا رعايت ائدرم (*). ساوادسیز اولدوغوما گؤره يانيليرسام منه اؤگردين!

2 Yorum:

Unknown said...

Mence Guney ve Quzey Az'in deyisleri bu qonu da ferq edir ve sherti fe'ller guney Az'da Anadolu kimi danishilir:
Soylesem(ki yazmaq da Soyleyirsem olmali dir)
Soylesen
Soylese
Soylesek
Soyleseniz
Solyeseler

Yazar said...

Yazımı yorumladığınız üçün teşekkürler. Yazdığınız feller dilek şert felidir ki quzey, güney azerbaycanda ve anadoluda bolluca işlenir.

Template Designed by Douglas Bowman - Updated to New Blogger by: Blogger Team
Modified for 3-Column Layout by Hoctro