هرده‌ن بورایا باش وورورام. یئنی‌ده‌ن وئبلاق یازماق ایچم‌ده‌ن گئچیر...
Saturday, July 11, 2020
Tuesday, May 15, 2007
اویغور وئبلاق‌لاری
بيله‌مه چوخ ايلگينج‌دير، بير گون وارميش تورك‌تابارلار هاميسی بير يئرده ياشارميشلار. ايندی‌كی اؤلكه‌لر آراسی سينيرلار اونلارين آراسيندا معناسی يوخموش. خيال ائت، عنعنه‌لر، گله‌نكلر، دانيشديقلاری ديل، ياشاديقلاری اولايلار، دوستلوق‌لار، دوشمانليقلار؛ تورك بودونو نه اولدو سنه... "كئشكه آتاابابلاريميز دوغودان باتی‌يا، باتی‌دان دوغويا، آت چاپيب، اؤلكه-حؤكومت تؤره‌تمه يئرينه ياشاديقلاری توپراقدا قاليب، مدنيتيميزی گليشديرمه"ه چاليشسايديلار" (لاله جاوانشير خانيمين رحمتليك وئبلاقيندان!)
نه ايسه، يو سينيرلار اينتئرنئت واسيطه‌سی ايله هئچ اولا بيلرلر ياواش-ياواش. تانيق می ايسته‌رسينيز؟ تورك‌يوردلاری‌نين ان دوغوسوندا بولونان دوغو توركوستان‌دان وئبلاق يازارلارلا، تانيشديغيميزدان گؤزل تانيق؟ اونلار دا وئبلاق يازير، طبيعی.
چينجه، دونيا وئبلاقلار آراسيندا ان چوخ قوللانيلان ديل‌لردن‌دير (ايكينجی‌دير يانيلماسام). بو دوروم طبيعی‌دير؛ اونلارين نفوسو دونيادا ايلكينجی. آمما چينلی‌لرين هاميسی چينجه يازمير. اونلارين آراسيندا اوچ-بئش اويغورجا وئبلاق دا وار.
اويغورلارين لهجه‌سی بيزيم لهجه‌ميزله ايكی آيری ديل دئيه بيله‌جه‌گيميز قدر فرقلی دگيل. بلكه بوندان چوخ آز. فقط بير آز چاليشسانيز راحاتجا اوخويوب آنلايا بيلرسينيز. بورادا نئچه دنه اويغور توركجه‌سی وئبلاقی تانيتديرماق ايسته‌رديم. (چئوريمه‌لرده يانليشليق اولسا، يورولامانيزدان ممنون اولارام)
ياسينی‌نينگ تورموشی
ياسينی وئبلاقينی دوغوم گونونده آچميش. دوغوم گونو پوستوندا بئله يازير:
بۈگۈن مينیڭ قۇتلۇق تۇغۇلغان كۈنۈم . 23 ياشقا كيرديم . ئه‌مدى كه‌لگۈسى ئۈچۈن قاتتيق تيريشيشيم كېرەك .من يه‌نه بير نه‌چچه سوۋغات تاپشۇرۇپ ئالديم .بۇلار مه‌ن ئه‌ڭ ياقتۇرۇديغان سوۋغاتلار. [شكيللر]
بوگون منيم قوتلو دوغوم گونوم. ۲۳ ياشينا گيرديم. ايندی گله‌جه‌گيم اوچون مؤحكم ياشام گيرن (؟) من يئنه بير نئچه سووغات تاپشيريب آلديم. بونلار منيم ياخديرديغيم سووغاتلار.بير خسته عاشيق كيمی، وئبلاقدا چوخ ساده ديل‌له، اؤز گونلوكلرينی يازير ياسينی بی.
رحمت‌جان اپندی بلوگو
او آلمانيادا ياشار. سگگيز آی اؤنجه وئبلاقينی آچميش.
سالام دوستلار، بۇ مېنیڭ بۇ يه‌رديكى بيرينچى بلوگۇم.يازی‌لاريندا اويغورجا وئبلاق يازما گركديگينی آنلادير.
اويغورچا يومشاق دئتاللار
بير سوره اؤنجه وئبلاقلارين بير software قارشی‌سيندا يوموشاق ابزار يازميشدی! نه ايسه حتمن منظورو "يومشاق دئتال"دان "يازيليم"دير. بو وئبلاقدا اويغور توركجه‌سينه عايد يومشاق دئتاللار گؤره بيلرسينيز.
اويغور بلاق‌لار
آدی‌نين اويغور وئبلاقلار اولماسينا رغمن، يازی‌لاری‌نين پك چوخو چينجه‌دير. آنجاق بوردا بير دنه توركجه يازی دا تاپديم:
بۇ خه‌تله‌ر سيزنیڭ كومپيیۇتېریڭيزدا نۇرمال كۆرۈنسه نيمه ديگه‌ن ياخشى بولاتتى ھه!بو خطلر سيزين كامپيوترينيزده نورمال گؤرونسه منه دئيين ياخشی اولارد هه. عجب!!
انوار ممد
آرشيو لينكلر اؤزه‌ريندن، انوار ممد اويغورجا وئبلاق يازارلارين اؤنچولريند‌دير.
ئۇزۇن بولدى، ئۇيغۇرچه خه‌ت یېزيپ باقماپتيمه‌ن. ئۇيغۇرچه بيرهر نه‌رسيمۇ ئوقۇپ باقميديم. بۇ تازا ياخشى بولمایۋاتيدۇ. ئه‌لۋه‌تته، ۋاقيتمۇ يوق. به‌لكيم ئيمتیھانليريمنى تۈگه‌تسه‌م، ئاندين ئازراق ۋاقيتيم چيقيپ قالارميكى. بيرەر ئۇيغۇرچه رومان ئوقۇسام بولاتتى.
اويغورلارين رسم‌الخطلری بيزيم‌كی ايله فرقلی‌دير. اونلار هم كيريل، هم عرب، هم ده لاتين اليفباسی ايله يازارلار. بونو ويكی‌پئديادان دا اؤگره‌نه بيلرسينيز. بير ده، يازی‌لاری ساغلام گؤره بيله‌جگينيزه بو فونتو ائنديرمه‌نيز گركير.
اویغورلارلا نه جور تانیش اولدوم؟
اويغورلارلا ايلك تانيشديغيم، فارس تئلئويزيونو طريقی ايله اولوب. فارس كيشی‌نين، چيندن بير رئپورتاژی ياپينلانماقدايدی. بو موخبيرين سؤزلری تاريخده ثبت اولونمالی‌دير. رئپورتاژين مضمونو بئله ايدی:
"قوزئی دوغو چينده ياشايان موسلمانلار فارسجا دانيشارلار"!
ايلكده، من "اشی بورا باخ، چينده ده بئله فارسجا دانيشيرلارميش" -او زامان‌لار بئله دانيشميرديم ها، البت!- دئديم. بير آزجا آراما، اوندان بوندان سوروشمادان سونرا آنلاديم نه‌لر وار. بلكه رئپورتاژچی بونو دئمك ايسته‌ييرميش كی، اويغورلار كيمی اصيل تورك‌لر، سوی باخيميندان، فارسلارا گئديب چاتيرلار و البتته ديللری ده فارسجانين بير قولودور.
ايكينجی دفعه، ائوده ۹۴نجو ايلی‌نين، -رحمتليك- يول ژورنالی‌نين بير سايی‌سی‌ندا گؤردوم. توركجه‌نی تزه اوخويا بيلديگيم زامان اويغورلار حاقدا بير مطلبی اوندا گؤرمك همين، اوخوماغا باشلاديم. دئمك، اونلار كومونيست چكمه‌لری آلتيندا ياشايان، تورك‌لر ايچينده موسلمان اولان ان سون ميللت‌ميش‌لر. ايندی ايسه، سنی تورك قارداشلاری‌می -و ده باجی‌لاری‌می- گؤرنده، ندن‌سه، قانيم جوشاركن، اويغور تورك‌لر ياديما دوشر.
Friday, May 11, 2007
ائلئکترون دالغا ساواشی و پوپولیزم
اؤنجه‌كی گؤندری حاقدا عزيز دوستلارين بير نئچه‌سی مطلب يازديلار. من هله هئچ بير يوروم اكلمه‌مك ايسته‌مه‌دن، يالنيز دوشونمه‌گه يارار بير نئچه سورو سوروشاجاغام.
حيدر بيات بی دئميشكن، آزربايجان اوشاقلاری‌نين فارسجا يازی‌لاری اوخوماقدان ساغينديقلاری، (بونا باخماياراق كی من تام اولاراق بئله فيكير ائله‌ميرم) اؤنملی‌دير. هر حالدا، سانيرام، بئله قورخو، ان آزی اؤنچولر آراسيندا آز-ماز واردير.
بير باشقا آچيقلاما يازماق زورندا قالماياجاغيمی اوماركن سوروم بو: ائلئكترون دالغا ساواشی* دؤورونون ان يوكسك نؤقطه‌سينده ياشاركن، بو قورخونون آنلامی نه اولا بيلر؟ اساسن دالغالار قارشی‌سيندا بيزيم قورويوجو عاميل‌لريميز و بونلاری تقويت ائتمكده حركت‌چی‌لرين گؤره‌وی نه‌دير؟ حركت‌چی‌لرين نه قدر باشاری الده ائتديكلری و ائده بيله‌جكلری؟ و بو قوروخونون، پوپوليزم‌له** ايليشگی‌سی؟
* تعبير ائيواز طاها بی‌دن اولسا دا، او بيين سؤيله‌ديگی ايله آنلامداش اولدوغونا امين دگيلم!
**بو ايضاح‌لار يازی‌يلا هئچ بير ايليشگی‌ده اولماسا دا، اوخوياجاغينيزدا ايلگينج اولاجاقدير. خبر سيته‌لرين بيرينده، فارسجا وئبلاق سئرويس‌لری‌نين بيری‌نين، آزربايجان وئبلاقلاری‌نين قارشی‌سيندا انگل ياراتديغی‌نی يازيب. تام دوغرو بير سؤز؛ انگل يارانميش، آنجاق دئمه‌لی بو او سئرويسده اولان بوتون وئبلاقلارين جانينا دوشوب!
Monday, May 7, 2007
یوروم‌سوز سطیرلر
"... اين كه انتخاب اول مردم آذربايجان، نفر آخر (هفتم) انتخابات كشور باشد، همان فاجعه‌ای سياسی است كه بسياری به آن توجه نكردند. انتخاب اول ايران بايد همان انتخاب اول آذربايجان هم باشد، و اگر در آن زمان كسی به اين موضوع نپرداخت به اين دليل بود كه افراد حاكم، سرمست پيروزی و افراد محكوم، غرق در اندوه بودند و هيچ‌كدام برای توجه به اين مسأله مهم جای خالی در مغزشان باقی نمانده بود. ..."
آچیقلاما: توركييه يازی ديلينده، ديل دئوريميندن سونرا يايغينلاشان "يوروم" كلمه‌سی، بير سببه باغلاماق و بير ايشارته سايماق آنلاميندا اولان "يورماق" فعلی كؤكوندن‌دير. آسليندا، "يوروم"، تفسير و شرح و تعبير آنلاميندا گلر. هابئله، توركجه‌ده "جواب" و "جواب وئرمك" كلمه‌سی قارشی‌سيندا "يانيت" و "يانيتلاماق" ايشله‌ديلر.
من بو سطیرلری ساده‌جه کوپیا پئست ائدرک، "نقل-ی قول" تگی اوزرینده پوست ائتمیشم. یازی‌نی، نه ایسه، بیر یوروم و یا آچیقلاما آرتیرما گرکدیگینی دویمادان، پوست ائتمه‌مدن اونو بوس‌بوتون قبول ائتدیگیم می آنلاشیلار؟!
هر حالدا آماجیم بو یازی‌نین باغلانتی‌سی ایله بیر قیسمینی بورایا قویماقدان یالنیز اوخویوجولاری اونو اوخوماغا دعوت ائتمک ایدی! ان‌شاءالله فیرصات تاپسام، مقاله حاقدا و اؤزللیک‌له کوردلر حاققیندا دا یازاجاغام.
Monday, April 30, 2007
الیف یا انیف؟!
نئچه گون اؤنجه، بير دككه يانيندان كئچركن، بير قزئت باشليغی (قزئتين وئبلاقی دا وارميش!) منی اؤزونه جلب ائتدی. "ا" سسی‌نين يئری دگيشيك يازيلان باشليقدا بو جومله واردی:
اكبر اعلمی: كوروش يكی از ۱۲۴۰۰۰ پيامبر الهی است!حتمن آنلادينيز، بونو دئيه‌ن كيمسه "اكبر عالمی"دير!
Subscribe to:
Posts (Atom)
